Fibromyalgie is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door wijdverspreide pijn, vermoeidheid en een reeks andere symptomen die het dagelijks leven aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Ondanks dat het miljoenen mensen wereldwijd treft, is fibromyalgie vaak verkeerd begrepen en moeilijk te diagnosticeren. In deze blog bespreken we wat fibromyalgie is, de symptomen, mogelijke oorzaken, diagnosecriteria en behandelingsopties.
Wat is fibromyalgie?
Fibromyalgie is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door wijdverspreide musculoskeletale pijn, samen met vermoeidheid, slaapstoornissen, cognitieve problemen en stemmingsstoornissen. De aandoening beïnvloedt hoe je hersenen en ruggenmerg pijnsignalen verwerken, waardoor pijnsensaties worden versterkt.
Symptomen van fibromyalgie
De symptomen van fibromyalgie kunnen variëren in intensiteit en kunnen van dag tot dag verschillen. Enkele van de meest voorkomende symptomen zijn:
- Wijdverspreide pijn: De pijn geassocieerd met fibromyalgie wordt vaak beschreven als een constante, doffe pijn die minstens drie maanden aanhoudt. Om als wijdverspreid te worden beschouwd, moet de pijn aan beide zijden van je lichaam en zowel boven als onder je middel voorkomen.
- Vermoeidheid: Mensen met fibromyalgie worden vaak moe, zelfs als ze lange tijd hebben geslapen. Slaap wordt vaak verstoord door pijn en veel patiënten hebben andere slaapstoornissen zoals rustelozebenensyndroom en slaapapneu.
- Cognitieve moeilijkheden: Een symptoom dat vaak wordt aangeduid als "fibro fog" vermindert het vermogen om te focussen, aandacht te schenken en mentale taken uit te voeren.
- Slaapproblemen: Moeite met in slaap vallen, doorslapen of niet verfrissend slapen.
- Hoofdpijn en migraine: Frequente spanningshoofdpijn of migraine.
- Prikkelbare Darm Syndroom (PDS): Buikpijn, een opgeblazen gevoel, constipatie en diarree.
- Gevoelige plekken: Er zijn specifieke punten op het lichaam die gevoelig zijn voor druk, wat kan helpen bij de diagnose.
De 18 fibromyalgie tenderpoints. Bron: Fibrocentrum
Mogelijke oorzaken van fibromyalgie
De exacte oorzaak van fibromyalgie is onbekend, maar er wordt gedacht dat een combinatie van genetische, omgevings- en psychologische factoren bijdraagt aan de ontwikkeling van de aandoening.
- Genetica: Fibromyalgie lijkt in families voor te komen, wat wijst op een mogelijke genetische aanleg.
- Infecties: Sommige ziekten lijken fibromyalgie te activeren of te verergeren.
- Fysieke of emotionele trauma's: Fibromyalgie kan soms worden veroorzaakt door een fysiek trauma, zoals een auto-ongeluk, of aanzienlijke psychologische stress.
- Abnormale pijnverwerking: Er wordt gedacht dat mensen met fibromyalgie een abnormale toename van bepaalde chemische stoffen in de hersenen hebben die pijn signaleren (neurotransmitters). Bovendien lijkt de hersenen van mensen met fibromyalgie gevoeliger te worden voor pijnsignalen over tijd.
Diagnose van fibromyalgie
Er is geen specifieke laboratoriumtest om fibromyalgie te diagnosticeren. De diagnose wordt meestal gesteld op basis van de symptomen en door het uitsluiten van andere aandoeningen. Enkele stappen in het diagnoseproces zijn:
- Medische geschiedenis en symptoomevaluatie: Een gedetailleerde bespreking van symptomen en hun impact op het dagelijks leven.
- Lichamelijk onderzoek: Identificatie van gevoelige punten op het lichaam.
- Uitsluiting van andere aandoeningen: Het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken van de symptomen, zoals reumatoïde artritis, lupus, en multiple sclerose.
Behandelingsopties voor fibromyalgie
Er is momenteel geen genezing voor fibromyalgie, maar verschillende behandelingsstrategieën kunnen helpen bij het beheersen van de symptomen:
- Medicatie: Pijnstillers, antidepressiva, en anti-epileptica kunnen worden voorgeschreven om pijn te verminderen en de slaap te verbeteren.
- Fysiotherapie: Oefeningen die gericht zijn op het versterken van de spieren en het verbeteren van de flexibiliteit kunnen helpen bij het verminderen van pijn en stijfheid.
- Cognitieve Gedragstherapie (CGT): Dit kan helpen bij het omgaan met de emotionele impact van de aandoening en bij het ontwikkelen van copingstrategieën.
- Gezonde leefstijl: Regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet, en voldoende slaap kunnen bijdragen aan het algehele welzijn.
- Complementaire therapieën: Acupunctuur, massage, en yoga kunnen nuttig zijn bij het verminderen van symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven.
Leven met fibromyalgie
Leven met fibromyalgie kan uitdagend zijn, maar er zijn stappen die patiënten en hun families kunnen nemen om de kwaliteit van leven te verbeteren:
- Educatie en bewustwording: Zoveel mogelijk leren over de aandoening kan helpen bij het nemen van geïnformeerde beslissingen over zorg en behandeling.
- Ondersteuningssystemen: Het vinden van steun bij familie, vrienden, en lotgenoten kan emotionele steun bieden en isolatie verminderen.
- Zelfzorg: Praktijken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen, en gezonde voeding kunnen bijdragen aan het algehele welzijn.
- Tijdmanagement en pacing: Het zorgvuldig plannen en doseren van activiteiten om overbelasting te voorkomen en de energie beter te beheren.
Conclusie
Fibromyalgie is een complexe en invaliderende aandoening die een aanzienlijke impact kan hebben op het leven van degenen die ermee te maken hebben. Hoewel de wetenschap nog steeds werkt aan een beter begrip en effectievere behandelingen, kunnen patiënten door middel van zelfzorg, steun, en symptomatische behandelingen hun kwaliteit van leven verbeteren. Het is essentieel om de symptomen serieus te nemen, begrip te kweken en te blijven zoeken naar manieren om deze chronische ziekte te beheren. Door een combinatie van medische en zelfzorgstrategieën kunnen mensen met fibromyalgie leren om te gaan met hun aandoening en een bevredigend leven leiden.