In de moderne wereld worden we voortdurend gebombardeerd met prikkels. Van constante meldingen op onze smartphones tot lawaai op straat en drukke werkomgevingen, de hoeveelheid informatie die onze hersenen dagelijks moeten verwerken is enorm. Voor sommige mensen kan dit leiden tot overprikkeling, een toestand waarin het zenuwstelsel overweldigd raakt door de overvloed aan stimuli. In deze blog duiken we diep in wat overprikkeling is, de symptomen, oorzaken, en effectieve strategieën om ermee om te gaan.
Wat is overprikkeling?
Overprikkeling treedt op wanneer het zenuwstelsel overweldigd raakt door een teveel aan sensorische input. Dit kan leiden tot een verscheidenheid aan fysieke, emotionele en cognitieve symptomen. Het komt vaak voor bij mensen met sensorische verwerkingsstoornissen, zoals autisme en ADHD, maar kan ook voorkomen bij mensen zonder deze aandoeningen, vooral in tijden van stress of vermoeidheid.
Symptomen van overprikkeling
De symptomen van overprikkeling kunnen variëren van persoon tot persoon, maar enkele veelvoorkomende tekenen zijn:
-
Fysieke symptomen:
Hoofdpijn of migraine
Duizeligheid
Misselijkheid
Vermoeidheid
Spierspanning
-
Emotionele symptomen:
Angst of paniek
Prikkelbaarheid
Stemmingswisselingen
Overweldigd gevoel
-
Cognitieve Symptomen:
Moeite met concentreren
Verwardheid
Verminderd geheugen
Moeite met beslissingen nemen
Brainfog
-
Gedragsmatige symptomen:
Vermijden van sociale interacties
Terugtrekken in zichzelf
Rusteloosheid
Plotseling huilen of woede-uitbarstingen
Oorzaken van overprikkeling
Overprikkeling kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, waaronder:
- Sensorische overbelasting: Blootstelling aan te veel geluid, licht, geuren of andere sensorische input kan leiden tot overprikkeling.
- Stress: Hoge niveaus van stress kunnen het zenuwstelsel gevoeliger maken voor prikkels.
- Vermoeidheid: Gebrek aan slaap of lichamelijke uitputting kan het vermogen van het lichaam om prikkels te verwerken verminderen.
- Medische aandoeningen: Aandoeningen zoals autisme, ADHD, Niet Aangeboren Hersenletsel, Long Covid en sensorische verwerkingsstoornissen maken mensen gevoeliger voor overprikkeling.
- Omgevingsfactoren: Drukke, chaotische of onvoorspelbare omgevingen kunnen bijdragen aan overprikkeling.
Beheer van overprikkeling
Het beheren van overprikkeling vereist een combinatie van preventieve maatregelen en onmiddellijke interventies. Hier zijn enkele strategieën die kunnen helpen:
Preventieve maatregelen:
- Creëer een rustige omgeving: Zorg ervoor dat je thuis en op het werk rustige, georganiseerde ruimtes hebt waar je je kunt terugtrekken. Gebruik bijvoorbeeld geluiddempende materialen en vermijd fel licht.
- Plannen en pauzes: Plan je dag zo dat je regelmatig pauzes kunt nemen om te ontspannen en te herstellen van sensorische input. Korte, regelmatige pauzes zijn effectiever dan lange periodes zonder onderbreking.
- Gezonde leefstijl: Een gezonde leefstijl met voldoende slaap, gebalanceerde voeding en regelmatige lichaamsbeweging kan helpen je zenuwstelsel veerkrachtiger te maken.
- Mindfulness en ontspanningstechnieken: Praktijken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga kunnen helpen je zenuwstelsel te kalmeren en je stressniveau te verlagen.
Directe interventies:
- Identificeer en vermijd triggers: Als je eenmaal je persoonlijke triggers hebt geïdentificeerd, kun je proberen deze zoveel mogelijk te vermijden. Dit kan betekenen dat je bepaalde sociale situaties, drukke plaatsen of specifieke geluiden vermijdt.
- Gebruik van hulpmiddelen: Hulpmiddelen zoals noise-cancelling koptelefoons, zonnebrillen, of fidget toys kunnen helpen om sensorische input te verminderen en jezelf te kalmeren.
- Grondingstechnieken: Grondingstechnieken kunnen helpen om jezelf terug in het moment te brengen en de onmiddellijke effecten van overprikkeling te verminderen. Dit kan zo simpel zijn als diep ademhalen, koud water op je gezicht spetteren, of een korte wandeling maken.
- Communicatie: Wees open over je behoeften met vrienden, familie en collega's. Leg uit wat overprikkeling is en hoe zij je kunnen ondersteunen, zoals door het verminderen van lawaai of het geven van extra tijd om te herstellen.
- Zoek professionele hulp: Als overprikkeling een groot probleem in je leven is, overweeg dan om hulp te zoeken bij een professional, zoals een therapeut of een ergotherapeut, die je kan helpen met specifieke strategieën en hulpmiddelen.
Conclusie
Overprikkeling is een veelvoorkomend probleem in onze steeds drukker wordende wereld, maar met de juiste kennis en strategieën is het mogelijk om ermee om te gaan en de impact ervan op je leven te verminderen. Door preventieve maatregelen te nemen, triggers te identificeren en directe interventies toe te passen, kun je je zenuwstelsel helpen te kalmeren en beter om te gaan met de prikkels om je heen. Het is belangrijk om te onthouden dat het beheersen van overprikkeling een continu proces is en dat het soms nodig kan zijn om verschillende strategieën uit te proberen om te zien wat het beste voor jou werkt.
Klik hier om naar het aanbod te gaan met producten die helpen bij ontprikkelen.